Juvénal 7,1-35

1-7

et spes et ratio studiorum in Caesare tantum;
solus enim tristes hac tempestate Camenas
respexit, cum iam celebres notique poetae
balneolum Gabiis, Romae conducere furnos  
temptarent, nec foedum alii nec turpe putarent                              5
praecones fieri, cum desertis Aganippes
uallibus esuriens migraret in atria Clio.

Le rapport avec Callimaque
  • Callimaque frg. 191,92 Pfeiffer
    μοῦνος εἷλε τὰς [Μο]ύ̣σας
  • schol. Flor. (PSI 1219 frg. 1) 15-20
    [ὡς κ]ατ’ ὄναρ ς(υμ)μείξας ταῖς Μούς[αις ἐν Ἑ-]
    [λι]κ̣ῶνι εἰλήφοι π(αρ’ α)ὐτ(ῶν) τ(ὴν) τ(ῶν) αἰτίων [ἐξήγη-]
    [σιν ἀ]ρ̣τ̣ιγένειο̣σ̣ ὤν̣, ωνκ̣´ῦ̣ε̣μνησε̣
    […. ἀ]π̣’ αὐτ(ῶν) ἀ̣ρχὴ̣[ν] λ̣αβὼ̣ν̣ ε´ος´α[……]
    [            ].λόγου<
  • AP 7,42
    ἆ μέγα Βαττιάδαο σοφοῦ περίπυστον ὄνειαρ,
      ἦ ῥ’ ἐτεὸν κεράων οὐδ’ ἐλέφαντος ἔης.
    τοῖα γὰρ ἄμμιν ἔφηνας, ἅτ’ οὐ πάρος ἀνέρες ἴδμεν
      ἀμφί τε ἀθανάτους ἀμφί τε ἡμιθέους,
    εὖτέ μιν ἐκ Λιβύης ἀναείρας εἰς Ἑλικῶνα
      ἤγαγες ἐν μέσσαις Πιερίδεσσι φέρων·
    αἱ δέ οἱ εἰρομένῳ ἀμφ’ ὠγυγίων ἡρώων
      Αἴτια καὶ μακάρων εἶρον ἀμειβόμεναι.
  • Callimaque frg. 1e Pfeiffer
    Ἀγανίππη
  • Callimaque frg. 2 Pfeiffer (P.Oxy. 2208)
    ποιμ⌋ένι μῆλα νέμ̣⌊οντι παρ’ ἴχνιον ὀξέος ἵππου
      Ἡσιόδ⌋ῳ Μουσέων ἑσμὸ⌊ς ὅτ’ ἠντίασεν
         μ]έ̣ν οἱ Χάεος γενεσ̣[
           ]ἐπὶ πτέρν̣ης ὑδα[
    τεύχω⌋ν ὡς ἑτέρῳ τις ἑῷ ⌊κακὸν ἥπατι τεύχει 
                    ]ῶ ζώειν ἄξιον α[
            ].εν πάντες σε· τὸ γα[
              ].δε πρήσσειν εὐμα
      ]..ι̣π̣ὰ̣.῾[..].[
  • Callimaque frg. 3 Pfeiffer
    ….].τ̣α […………..]..κῶς ἄν̣[ις αὐλῶν
    ⌞ῥέζειν καὶ στεφέων εὔαδε τῷ Παρίῳ⌟
  • schol. Flor. (PSI 1219 frg. 3) 29-30
    τ̣[αῦ-]
    τά τε ο(ὖν) π(αρὰ) Κλειοῦς φησιν ἀκη[κο]ένα[ι]
  • Callimaque frg. 112,9 Pfeiffer
    αὐτὰρ ἐγὼ Μουσέων πεζὸν̣ [ἔ]πειμι νομόν.
  • Horace sat. 2,6,16-17
    ergo ubi me in montes et in arcem ex urbe remoui,
    quid prius inlustrem saturis musaque pedestri?

8-35

nam si Pieria quadrans tibi nullus in umbra
ostendatur, ames nomen uictumque Machaerae
et uendas potius commissa quod auctio uendit                              10
stantibus, oenophorum, tripedes, armaria, cistas,
Alcithoen Pacci, Thebas et Terea Fausti.
hoc satius quam si dicas sub iudice “uidi”
quod non uidisti; faciant equites Asiani,
{quamquam et Cappadoces faciant equitesque Bithyni}               15
altera quos nudo traducit gallica talo.
nemo tamen studiis indignum ferre laborem
cogetur posthac, nectit quicumque canoris
eloquium uocale modis laurumque momordit.
hoc agite, o iuuenes. circumspicit et stimulat uos                          20
materiamque sibi ducis indulgentia quaerit.
si qua aliunde putas rerum expectanda tuarum
praesidia atque ideo croceae membrana tabellae
impletur, lignorum aliquid posce ocius et quae
componis dona Veneris, Telesine, marito,                                     25
aut clude et positos tinea pertunde libellos.
frange miser calamum uigilataque proelia dele,
qui facis in parua sublimia carmina cella,
ut dignus uenias hederis et imagine macra.
spes nulla ulterior; didicit iam diues auarus                                   30
tantum admirari, tantum laudare disertos,
ut pueri Iunonis auem. sed defluit aetas
et pelagi patiens et cassidis atque ligonis.
taedia tunc subeunt animos, tunc seque suamque
Terpsichoren odit facunda et nuda senectus.                                  35

32 cf. Callimaque frg. 1,5-6 Pfeiffer
ἔπος δ' ἐπὶ τυτθὸν ἑλ[ίσσω
  παῖς ἅτ⌋ε, τῶν δ' ἐτέων ἡ δεκὰ⌊ς⌋ οὐκ ὀλίγη.
La muse mercenaire

Pindare isth. 2,9-14
ἁ Μοῖσα γὰρ οὐ φιλοκερδής
πω τότ’ ἦν οὐδ’ ἐργάτις·
οὐδ’ ἐπέρναντο γˈλυκεῖ-
αι μελιφθόγγου ποτὶ Τερψιχόρας
ἀργυρωθεῖσαι πρόσωπα μαλθακόφωνοι ἀοιδαί.

Callimaque frg. 222 Pfeiffer
οὐ γὰρ ἐργάτιν τρέφω
τὴν Μοῦσαν, ὡς ὁ Κεῖος Ὑλίχου νέπους

Les taedia (v. 34) et le genre περὶ εὐθυμίας

Démocrite frg. B3 Diels–Kranz ap. Sen. tranq. an. 13,1 hoc secutum puto Democritum ita coepisse: « qui tranquille uolet uiuere nec priuatim agat multa nec publice », ad superuacua scilicet referentem.

Sénèque tranq. anim. 2,6-7 omnes in eadem causa sunt […] statum uitae suae reformando subinde in eo nouissime manent in quo illos non mutandi odium sed senectus ad nouandum pigra deprendit. adice et illos qui non constantiae uitio parum leues sunt sed inertiae, et uiuunt non quomodo uolunt sed quomodo coeperunt (7.) innumerabiles deinceps proprietates sunt sed unus effectus uitii, sibi displicere. hoc oritur ab intemperie animi et cupiditatibus timidis aut parum prosperis, ubi aut non audent quantum concupiscunt aut non consequuntur et in spem toti prominent; semper instabiles mobilesque sunt, quod necesse est accidere pendentibus.

Sénèque anim. 2,10-11 hinc illud est taedium et displicentia sui et nusquam residentis animi uolutatio et otii sui tristis atque aegra patientia, utique ubi causas fateri pudet et tormenta introsus egit uerecundia, in angusto inclusae cupiditates sine exitu se ipsae strangulant. inde maeror marcorque et mille fluctus mentis incertae, quam spes inchoatae suspensam habent, deploratae tristem; inde ille adfectus otium suum detestantium querentiumque nihil ipsos habere quod agant et alienis incrementis inimicissima inuidia. alit enim liuorem infelix inertia et omnes destrui cupiunt, quia se non potuere prouehere; (11.) ex hac deinde auersatione alienorum processuum et suorum desperatione obirascens fortunae animus et de saeculo querens et in angulos se retrahens et poenae incubans suae, dum illum taedet sui pigetque.

Le λόγος ἀποτρεπτικός de Calpurnius Siculus

Calpurnius Siculus ecl. 4,23-28
frange, puer, calamos et inanes desere Musas;
i, potius glandes rubicundaque collige corna,
duc ad mulctra greges et lac uenale per urbem                                    25
non tacitus porta. quid enim tibi fistula reddet,
quo tutere famem? certe mea carmina nemo
praeter ab his scopulis uentosa remurmurat echo.

 


Citer ce billet
Alessandro Garcea (2021, 15 mars). Juvénal 7,1-35. LL-HdT. Consulté le 19 avril 2024, à l’adresse https://doi.org/10.58079/qzen

Laisser un commentaire

Votre adresse e-mail ne sera pas publiée. Les champs obligatoires sont indiqués avec *

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.