(1.) * “non mirum quod in curiam impetum fecisti: nihil tibi clausi est. modo dic nobis qualem deum istum fieri uelis. Ἐπικούρειος θεὸς non potest esse: οὔτε αὐτὸς πρᾶγμα ἔχει τι οὔτε ἄλλοις παρέχει. Stoicus? quomodo potest «rotundus» esse, ut ait Varro, «sine capite, sine praeputio» [Men. 583 Astbury, Cèbe]? est aliquid in illo Stoici dei, iam uideo: nec cor nec caput habet. (2.) si mehercules a Saturno petisset hoc beneficium, cuius mensem toto anno celebrauit Saturnalicius princeps, non tulisset. illum deum ab Ioue, quem, quantum quidem in illo fuit, damnauit incesti? Silanum enim generum suum occidit. oro, per <quid>? quod sororem suam, festiuissimam omnium puellarum, quam omnes Venerem uocarent, maluit Iunonem uocare. “quare – inquit – quaero enim, sororem suam?” stulte, stude. Athenis dimidium licet, Alexandriae totum. (3.) quia Romae – inquis – mures molas lingunt, hic nobis curua corrigit? quid in cubiculo suo faciat nescit; et iam
«caeli scrutatur plagas» [Ennius scen. 284 Vahlen2 = 187 Jocelyn].
deus fieri uult? parum est quod templum in Britannia habet, quod hunc barbari colunt ut deum et orant μωροῦ εὐιλάτου τυχεῖν?”
Le τρόπος ἀπὸ τῆς διαφωνίας
Diogène Laërce 9,88 ὁ μὲν οὖν [sc. τρόπος] ἀπὸ τῆς διαφωνίας ὃ ἂν προτεθῇ ζήτημα παρὰ τοῖς φιλοσόφοις ἢ τῇ συνηθείᾳ, πλείστης μάχης καὶ ταραχῆς πλῆρες ἀποδεικνύει.
Polémiques philosophiques dans les Ménippées de Varron
- Andabatae
- Armorum iudicium : Men. 43 Astbury = 42 Cèbe ap. Non. 477,22 Mercier = 766 Lindsay illic uiros | hortari ut rixarent praeclari philosophi.
- Caprinum proelium
- Eumenides : Men. 144 Astbury = 131 Cèbe ap. Non. p. 452,1-3 Mercier = 724 Lindsay et ceteri scholastici saturis auribus scholica dape atque ebriis sophistice aperantologia {consurgia} consurgimus ieiunis oculis.
- Λογομαχία : Men. 243 Astbury = 242 Cèbe ap. Porph. sat. 2,4,1 dicunt [sc. Epicurei] summum bonum ἡδονήν, sed rerum honestarum; unde Stoici hanc gu{i]}ae et corporis libidinem criminantur *** τὴν ἀταραξίαν τῆς ψυχῆς, hoc est nihil timere nec cupere summum bonum esse. unde <V>arro dicit λογομαχίαν inter illos esse.
Lucien Iupp. trag. 4 et 6
Τιμοκλῆς, ὦ Ἥρα, ὁ Στωϊκὸς καὶ Δᾶμις ὁ Ἐπικούρειος χθές, οὐκ οἶδα ὅθεν σφίσιν ἀρξαμένου τοῦ λόγου, προνοίας πέρι διελεγέσθην παρόντων μάλα συχνῶν καὶ δοκίμων ἀνθρώπων, ὅπερ μάλιστα ἠνίασέ με· καὶ ὁ μὲν Δᾶμις οὐδ’ εἶναι θεοὺς ἔφασκεν, οὐχ ὅπως τὰ γινόμενα ἐπισκοπεῖν ἢ διατάττειν, ὁ Τιμοκλῆς δὲ ὁ βέλτιστος ἐπειρᾶτο συναγωνίζεσθαι ἡμῖν· εἶτα ὄχλου πολλοῦ ἐπιρρυέντος οὐδὲν πέρας ἐγένετο τῆς συνουσίας· διελύθησαν γὰρ εἰσαῦθις ἐπισκέψεσθαι τὰ λοιπὰ συνθέμενοι, καὶ νῦν μετέωροι πάντες εἰσίν, ὁπότερος κρατήσει καὶ ἀληθέστερα δόξει λέγειν. ὁρᾶτε τὸν κίνδυνον, ὡς ἐν στενῷ παντάπασι τὰ ἡμέτερα, ἐν ἑνὶ ἀνδρὶ κινδυνευόμενα; καὶ δυοῖν θάτερον ἢ παρεῶσθαι ἀνάγκη, ὀνόματα μόνον εἶναι δόξαντας, ἢ τιμᾶσθαι ὥσπερ πρὸ τοῦ, ἢν ὁ Τιμοκλῆς ὑπέρσχῃ λέγων. […] (6.) οὐκοῦν ἤδη κήρυττε [sc. ὦ Ἑρμῆ] καὶ παρέστωσαν ἅπαντες· ὀρθῶς γὰρ λέγεις.
OpenEdition vous propose de citer ce billet de la manière suivante :
Alessandro Garcea (24 avril 2017). Chapitre 8 : le discours du dieu anonyme. LL-HdT. Consulté le 7 septembre 2024 à l’adresse https://doi.org/10.58079/qzbx