(33.1.) “montis in excelsi scopulo, rex, siste puellam
    ornatam mundo funerei thalami.
nec speres generum mortali stirpe creatum,
    sed saeuum atque ferum uipereumque malum,
(2.) quod pinnis uolitans super aethera cuncta fatigat
    flammaque et ferro singula debilitat,
quod tremit ipse Iouis quo numina terrificantur,
    fluminaque horrescunt et Stygiae tenebrae”.
(3.) rex olim beatus affatu sanctae uaticinationis accepto pigens tristisque retro domum pergit suaeque coniugi praecepta sortis enodat infaustae. maeretur, fletur, lamentatur diebus plusculis. sed dirae sortis iam urget taeter effectus. (4.) iam feralium nuptiarum miserrimae uirgini choragium struitur, iam taedae lumen atrae fuliginis cinere marcescit, et sonus tibiae zygiae mutatur in querulum Ludii modum cantusque laetus hymenaei lugubri finitur ululatu et puella nuptura deterget lacrimas ipso suo flammeo. (5.) sic adfectae domus triste fatum cuncta etiam ciuitas congemebat luctuque publico confestim congruens edicitur iustitium. (34.1.) sed monitis caelestibus parendi necessitas misellam Psychen ad destinatam poenam efflagitabat. perfectis igitur feralis thalami cum summo maerore sollemnibus toto prosequente populo uiuum producitur funus, et lacrimosa Psyche comitatur non nuptias sed exequias suas. (2.) ac dum maesti parentes et tanto malo perciti nefarium facinus perficere cunctantur, ipsa illa filia talibus eos adhortatur uocibus: (3.) “quid infelicem senectam fletu diutino cruciatis? quid spiritum uestrum, qui magis meus est, crebris eiulatibus fatigatis? quid lacrimis inefficacibus ora mihi ueneranda foedatis? quid laceratis in uestris oculis mea lumina? quid canitiem scinditis? quid pectora, quid ubera sancta tunditis? (4.) haec erunt uobis egregiae formonsitatis meae praeclara praemia. inuidiae nefariae letali plaga percussi sero sentitis. (5.) cum gentes et populi celebrarent nos diuinis honoribus, cum nouam me Venerem ore consono nuncuparent, tunc dolere, tunc flere, tunc me iam quasi peremptam lugere debuistis. iam sentio iam uideo solo me nomine Veneris perisse. (6.) ducite me et cui sors addixit scopulo sistite. festino felices istas nuptias obire, festino generosum illum maritum meum uidere. quid differo quid detrecto uenientem, qui totius orbis exitio natus est?”. (35.1.) sic profata uirgo conticuit ingressuque iam ualido pompae populi prosequentis sese miscuit. (2.) itur ad constitutum scopulum montis ardui, cuius in summo cacumine statutam puellam cuncti deserunt, taedasque nuptiales, quibus praeluxerant, ibidem lacrimis suis extinctas relinquentes deiectis capitibus domuitionem parant. (3.) et miseri quidem parentes eius tanta clade defessi, clausae domus abstrusi tenebris, perpetuae nocti sese dedidere. (4.) Psychen autem pauentem ac trepidam et in ipso scopuli uertice deflentem mitis aura molliter spirantis Zephyri uibratis hinc inde laciniis et reflato sinu sensim leuatam suo tranquillo spiritu uehens paulatim per deuexa rupis excelsae uallis subditae florentis cespitis gremio leniter delapsam reclinat.

34,3 ora […] foedatis : cf. Virgile Aen. 4,673 unguibus ora soror foedans et pectora pugnis
34,3 quid canitiem scinditis? quid pectora […] tunditis : cf. Virgile Aen. 4,589-590 terque quaterque manu pectus percussa decorum | flauentisque abscissa comas
34,5 tunc… tunc : cf. Virgile Aen. 4,596-597 nunc te facta tangunt ? | tum decuit, cum sceptra dabas
35,1 sic profata […] miscuit : cf. Virgile Aen. 4,364 sic accensa profatur ; 4,570 sic fatus nocti se immiscuit atrae.
35,2 itur : cf. Virgile Aen. 6,179 itur in antiquam siluam 

Les oracles “élégiaques”

Héliodore 2,26,5
ἐπεὶ δὲ εἰσελθὼν προσεκύνουν καί τι καὶ κατ’ ἐμαυτὸν ηὐχόμην, ἀνεφθέγξατο ἡ Πυθία τοιάδε·
ἵχνος ἀειράμενος ἀπ’ ἐυστάχυος παρὰ Νείλου
     φεύγεις μοιράων νήματ’ ἐρισθενέων.
τέτλαθι, σοὶ γὰρ ἐγὼ κυαναύλακος Αἰγύπτοιο
     αἶψα πέδον δώσω· νῦν δ’ ἐμὸς ἔσσο φίλος.

Le thème du mariage funèbre

Homère Od. 20,307 καί κέ τοι ἀντὶ γάμοιο πατὴρ τάφον ἀμφεπονεῖτο | ἐνθάδε

Sophocle Ant. 810-816 ἀλλά μ’ ὁ παγ-|κοίτας Ἅιδας ζῶσαν ἄγει | τὰν Ἀχέροντος | ἀκτάν, οὔθ’ ὑμεναίων ἔγ-|κληρον, οὔτ’ ἐπὶ νυμφείοις | πώ μέ τις ὕμνος ὕμ-|νησεν, ἀλλ’ Ἀχέροντι νυμφεύσω

Sophocle Ant. 891 ὦ τύμβος, ὦ νυμφεῖον

Xénophon d’Éphèse 1,6,2 ἀμφότεροι φεύξονται ὑπεὶρ ἅλα λῃστοδίωκτοι, | δεσμὰ δὲ μοχθήσουσι παρ’ ἀνδράσι μιξοθαλάσσοις | καὶ τάφος ἀμφοτέροις θάλαμος καὶ πῦρ ἀΐδηλον, | καὶ ποταμοῦ Νείλου παρὰ ῥεύμασιν Ἴσιδι σεμνῇ | σωτείρῃ μετόπισθε παραστῇς ὄλβια δῶρα

Le rocher solitaire et l’Andromède d’Euripide

• Achille Tatius 3,7,5 δέδεται μὲν οὕτω τὸν θάνατον ἐκδεχομένη· ἕστηκε [sc. ἡ Ἀνδρομέδα] δὲ νυμφικῶς ἐστολισμένη, ὥσπερ Ἀϊδωνεῖ νύμφη κεκοσμημένη.
• Euripide trag. frg. 118 Kannicht = 6 Jouan – van Looy
  κλύεις ὦ
  προσαιδουσσαι τας ἐν ἄντροις,
  ἀπόπαυσον, ἔα-
  σον Ἀχοῖ με σὺν φίλαις γόου πόθον λαβεῖν.
• Euripide trag. frg. 125 Kannicht = 10 Jouan – van Looy
  ἔα, τίν’ ὄχθον τόνδ’ ὁρῶ περίρρυτον
  ἀφρῷ θαλάσσης; παρθένου τ’ εἰκώ τινα
  ἐξ αὐτομόρφων λαΐνων τυκισμάτων
  σοφῆς ἄγαλμα χειρός.
• Accius trag. frg. 111 Ribbeck³ = 385 Dangel ap. Non. s.u. algu
  misera, obualla saxo, senio, paedore alguque et fame

La surprise finale et le modèle d’Iphigénie

Euripide I. A. 1581-1583
… θαῦμα δ’ ἦν αἴφνης ὁρᾶν.
πληγῆς κτύπον γὰρ πᾶς τις ἤισθετ’ ἂν σαφῶς,
τὴν παρθένον δ’ οὐκ οἶδεν οὗ γῆς εἰσέδυ.

Cf. SCHIESARO A. (1988), « La tragedia di Psiche. Note ad Apuleio Met. 4,28-35 », Maia 40, 141-150.
GIANOTTI G. (2003), « Andromeda e Psiche : storie nuziali e assunzioni in cielo », in : M. Guglielmo et E. Bona éds., Forme di comunicazione nel mondo antico e metamorfosi del mito: dal teatro al romanzo, Alessandria, 243-257.